Kwetsers en gekwetsten
29-11-2017 Terugblik, Schrijverspunt
We hebben weer aardig wat leed over ons uitgestort gekregen, nietwaar? Er zijn inmiddels zoveel mensen die zich door ’t één of ’t ander gekwetst voelen, dat je je afvraagt of er nog genoeg mensen over zijn om daadwerkelijk al dat kwetswerk voor rekening te nemen.
Nederlanders met een kleurtje voelden zich gekwetst door Zwarte Piet en Nederlanders met een ander kleurtje zijn gekwetst omdat hun cultuur aangevallen wordt. Of lijkt te worden. Dit jaar bleef het niet bij woorden, maar mondde die 'discussie' uit in wat door Wierd Duk treffend en met gevoel voor overstatement uitgedrukt werd als “de slag om Dokkum”. Een bus vol reltuig werd door koene Friezen op de snelweg de pas afgesneden. De geschiedenis kent spannendere veldslagen, maar het zegt wel iets over hoe we ons tegenwoordig met elkaar verhouden.
De serieuzere media spreken naar aanleiding hiervan over een tweedeling in de Nederlandse samenleving. Alsof een bus vol beroepsgekwetsten de spreekbuis vormt voor elke niet-blanke Nederlander. Ik denk zomaar dat het gros er helemaal geen probleem mee heeft, maar wie ben ik? Oppassen geblazen nu, want voor ik het weet heb ik iemand gekwetst.
Te laat. Mijn vorige stukje over Anne Faber heeft een aantal mensen danig gekwetst. Het heeft me tien Facebookvrienden en vijf volgers gekost. Blijkbaar is “doe nou eens effe normaal” al genoeg om te kwetsen. Het stuk kreeg een op Schrijverspunt historisch lage lezerswaardering, met een gemiddelde van tweeënhalve ster voor kwaliteit en leesbaarheid. Tsja. Ik heb het vermoeden dat het niet aan de kwaliteit of de leesbaarheid lag.
Door al het geweeklaag lopen we met z’n allen op eierschalen. Bang om te kwetsen halen we alvast het varkensvlees uit de vitrines van scholen met een buffet, worden kerstbomen op openbare plekken voor de zekerheid niet opgetuigd en zijn er serieuze voorstellen in de maak om ambtelijke stukken en toespraken genderneutraal te houden. Je kunt je afvragen hoe constructief het allemaal is. Door de angst om te kwetsen, is een gezonde discussie nauwelijks nog mogelijk. Laat me dan maar weer de boodschap van “Anne Faber en het rechtssysteem” van vorige maand herhalen, op het gevaar af een aantal mensen te kwetsen.
Doe eens even normaal, mensen. De volgende keer dat je je ergens door “gekwetst” voelt, zou je er goed aan doen jezelf af te vragen hoe oud je ook alweer bent. Vijf? Boos worden op, of ageren tegen standpunten of gedragingen lijkt me een passender respons voor een volwassene met ook maar een greintje zelfrespect. Dat Calimero-eitje staat werkelijk niemand.
Als je uit angst om te kwetsen je mond gaat houden, neem je je gesprekspartner niet serieus. Als je jezelf verschuilt achter gekwetste gevoelens, om maar niet te hoeven horen wat je niet wilt horen, neem je jezelf niet serieus. De discussie verstomt. Het leidt tot identiteitspolitiek, waarin iedereen vanaf zijn eilandje met gelijkgezinden de vingers in de oren stopt voor tegengeluiden op het eigen gelijk.