Anne Faber en het rechtssysteem
25-10-2017 Terugblik, Schrijverspunt
Toen Youp van ‘t Hek in zijn column van 29 september over een VVD kamerlid waar ik nog nooit van heb gehoord - wat geen wonder is, omdat de trien naar eigen zeggen zes jaar lang heeft zitten Netflixen in de kelders van het Kamergebouw - beweerde dat ze het IQ van een ons plankton zou hebben, dacht ik: wat een leuke uitdrukking!
Sindsdien heb ik naar een gelegenheid gezocht om het in een van mijn eigen stukjes te gebruiken. Zo ben ik. Beter goed gejat dan slecht verzonnen.
Eigenlijk was ik van plan om een leuk stukje te gaan schrijven over het pas gevormde rariteitenkabinet van Rutte & Co. Gisterenavond, een dag voor de deadline voor dit stukje, hoorde ik op de radio een debatje tussen Yvonne de Jong, de mevrouw van de Anne Faber petitie, en Peter van ‘t Klooster, die naar aanleiding hiervan een tamelijk briljante opinie schreef in de Volkskrant.
Zodra Yvonne haar mond open trok, dacht ik: Daar issie! Het onsje plankton waar ik naar zocht. Yvonne ‘eist’ een onderzoek naar een ‘falend’ rechtssysteem en de handelswijze van de kliniek, waar de psychopaat die verantwoordelijk is voor de dood van Anne Faber vrij in en uit kon lopen. Ze eist in haar petitie een verklaring van de verantwoordelijke bewindslieden en een verandering van de wet op het gebied van zedendelicten. Ze zegt het niet direct, maar wekt in haar emotionele betoog sterk de indruk uit naam van “het volk” te spreken.
Peter van ‘t Klooster vroeg zich in zijn opinie onder andere terecht af wie er zoal bij het volk behoorden. Hijzelf blijkbaar niet, want hij herkende zich niet in de opgeklopte volkswoede die van de tekst van de petitie afspatte. Ook beschuldigde hij de initiatiefneemster ervan om ‘over de rug van een jong slachtoffer te pogen een over het algemeen vreedzame en goed georganiseerde samenleving te ontmantelen’. Een opinie waar ik me van harte bij aansluit.
Intussen zat mevrouw de Jong eerder al aan tafel bij die druif met dat slordige kapsel, in DWDD, om haar domme meninkje glunderend wereldkundig te maken. Ruim 400.000 mensen had ze mee kunnen zuigen in haar campagne tegen “het verrotte systeem”.
Gelukkig heb ik haar fifteen minutes of fame gemist. Het was al erg genoeg om haar op de radio te horen. De zelfverklaarde spreekbuis van het volk zat daar met overslaande stem te oreren over een falend rechtssysteem (uiteraard) en verweet van ‘t Klooster een gebrek aan emotie en empathie.
Van ‘t Klooster kwam tegen dat orale geweld wat slecht uit de verf, voornamelijk omdat die muts er continu doorheen zat te balken. Wat hij zei - dat emotie en empathie geen plaats moeten hebben in rechtspraak - sneed hout, natuurlijk. Een lynchpartij op z’n tijd lucht wel op, maar dat zouden we toch eigenlijk niet moeten willen, met z’n allen.
Gisterenavond legden rede en ratio het af tegen het Gesundes Volksempfinden. Het lijkt tegenwoordig de norm dat gefrustreerde roeptoeters het publieke debat domineren en dat verstandige taal met verbaal geweld de kop in wordt gedrukt. We stonden ooit bekend als een rationeel, intelligent en nuchter volk. 400.000 handtekeningen onder een emotioneel geformuleerde, maar weinig doordachte petitie laten zien hoe de zaken er nu voorstaan.
Een jonge vrouw is door een psychopaat op een gruwelijke manier om het leven gebracht, door een psychopaat die al een termijn had gezeten, maar TBS kon ontlopen door niet mee te werken. Mijns inziens zijn hier wel degelijk fouten gemaakt en zal de gang van zaken in de kliniek onderzocht moeten worden. Zelfs een wetswijziging lijkt me op z’n plaats, want als een jonge vrouw wordt vermoord door een ‘bekende van justitie’ kun je op je vingers uittellen dat er ergens iets niet klopt. Hoe gruwelijk de consequenties hiervan ook zijn, het blijft godzijdank een incident.
De rechtspraak die wij kennen is met eeuwenlang vallen en opstaan uitgegroeid tot een van de best functionerende ter wereld. Het heeft ons relatieve veiligheid en welvaart gebracht. Het is een systeem waarin de Universele Rechten van de Mens zijn geborgd. Maar het blijft mensenwerk waar continu aan bijgeschaafd zal moeten worden en die nooit van z’n leven honderd procent veiligheid zal kunnen garanderen.
Dat onderzoek komt er heus wel. Anne Fabers gruwelijke dood zal misschien bijdragen tot een klein beetje meer veiligheid. Het zou niet mogen leiden tot ongerichte volkswoede en media-aandacht voor een taart met het IQ van een ons plankton.